Trước khi trở thành chính trị gia lừng lẫy và ra ứng cử tổng thống Hoa Kỳ, Mitt Romney được biết đến như một doanh nhân có tài chuyển bại thành thắng.Willard Mitt Romney sinh ngày 12-3-1947, cha là George W. Romney (Thống đốc bang Michigan, 1963-1969). Ông có bằng Cử nhân Đại học Brigham Young, sau đó theo học luật và lấy bằng kép Juris Doctor và Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh của Đại học Harvard năm 1975.
Được nhiều công ty tuyển dụng nhưng Romney đã quyết định gia nhập Boston Consulting Group (BCG) với định hướng trở thành nhà tư vấn quản lý để tiến tới vị trí lãnh đạo cao cấp trong tương lai. Những năm dài bỏ công sức học luật và kinh doanh đã giúp ích rất nhiều cho công việc của Romney, đảm bảo cho ông một tương lai tươi sáng ở BCG.
Tuy nhiên, năm 1977, Romney nhận lời gia nhập Bain & Company, một công ty tư vấn quản lý ở Boston được thành lập bởi Bill Bain và các cựu nhân viên khác của BCG. Không giống như các công ty tư vấn khác chỉ đưa ra các khuyến nghị rồi thôi, Bain & Company làm việc cùng khách hàng cho đến khi các thay đổi được thực hiện.
Bain đánh giá cao Romney: “Anh ấy 30 tuổi nhưng có dáng vẻ chững chạc, tự tin của một người 40 tuổi”. Chỉ trong 1 năm, Romney đã lên chức phó chủ tịch công ty, làm việc với các khách hàng lớn như Công ty Monsanto, Outboard Marine Corporation, Burlington Industries, Corning Incorporated, được xem như một trong những chuyên gia tư vấn giỏi nhất.
Năm 1984, Romney rời Bain & Company để đồng sáng lập công ty đầu tư vốn tư nhân Bain Capital. Romney huy động 37 triệu USD để bắt đầu hoạt động mới với vỏn vẹn 7 nhân viên. Ban đầu, Bain Capital tập trung vào đầu tư vốn mạo hiểm, Romney đặt ra hệ thống cho phép bất kỳ đối tác nào cũng có quyền phủ quyết những cơ hội được coi là tiềm năng.
Romney đã nhìn thấy rất nhiều điểm yếu trong các cơ hội đó nên chỉ có vài khoản đầu tư được phê duyệt trong 2 năm đầu. Thành công quan trọng đầu tiên của Bain Capital là quyết định đầu tư năm 1986 để giúp khởi động công ty văn phòng phẩm Staples Inc. Bain Capital đã thu được gần 7 lần khoản đầu tư ban đầu và Romney có chân trong ban giám đốc Staples suốt hơn 1 thập niên.
Romney sớm chuyển hướng tập trung của Bain Capital từ giúp vốn khởi động các doanh nghiệp sang mua lại doanh nghiệp với chiến thuật đòn bẩy: vay tiền các tổ chức ngân hàng để mua công ty hiện có, thế chấp bằng chính tài sản của công ty mới mua, sau đó cải thiện giá trị của công ty rồi bán lại.
Năm 1990, phải đối mặt với sụp đổ tài chính, Bain & Company mời Romney trở lại, công bố Romney là giám đốc điều hành mới. Romney đã yêu cầu mức lương tượng trưng 1USD. Romney giám sát nỗ lực tái cấu trúc kế hoạch nhân viên sở hữu cổ phiếu, các hợp đồng bất động sản, các khoản vay ngân hàng, đoàn kết 1.000 nhân viên công ty, đặt ra cơ cấu quản trị mới, trong đó loại bỏ quyền kiểm soát của Bain và các đối tác sáng lập khác, tăng tính minh bạch tài chính.
Trong vòng 1 năm, Romney đã dẫn dắt Bain & Company thực hiện bước ngoặt và có lợi nhuận trở lại. Năm 1992, Romney giao lại Bain & Company cho lãnh đạo mới và quay về Bain Capital. Đến năm 1999, Bain Capital trở thành một trong các công ty vốn tư nhân quan trọng nhất cả nước, tăng số lượng đối tác từ 5 lên 18, với 115 nhân viên và quản lý 4 tỷ USD. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn đầu tư bình quân hàng năm là 113%.
Sự nghiệp kinh doanh đã mang lại cho Romney nguồn tài chính để theo đuổi tham vọng chính trị (tính đến năm 2007, Romney và vợ của ông đã tích lũy được khối tài sản ước tính từ 190-250 triệu USD). Năm 1994, Romney trở thành ứng cử viên của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử Thượng viện Hoa Kỳ ở bang Massachusetts nhưng đã thất bại trước đương nhiệm lâu năm Ted Kennedy.
Romney quay lại với công việc của mình tại Bain Capital. 8 năm sau, Romney được thuê làm Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Ủy ban Tổ chức Thế vận hội Mùa đông Salt Lake 2002 và đã giúp cho kỳ Thế vận hội này gặt hái thành công, lợi nhuận ngoài mong đợi. Sự thành công đó đã mở đường cho Romney tái khởi động tham vọng chính trị của mình.
Theo Tâm Bảo
